Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. (PSE), realizując budowę linii elektroenergetycznej 400 kV relacji Choczewo-Żarnowiec, przystępują do prac mających na celu uzyskanie zgód Właścicieli na posadowienie instalacji przesyłowych na ich nieruchomościach. W procesie rokowań pełnomocnicy PSE przedstawią Właścicielom na trasie linii ofertę wynagrodzenia finansowego za ustanowienie na nieruchomości służebności przesyłu dla linii.

Służebność przesyłu to rozwiązanie prawne, które określa w jaki sposób PSE będą mogły korzystać z nieruchomości, aby wybudować i eksploatować urządzenia przesyłowe. Na nieruchomości zostanie ustanowiony tzw. pas technologiczny o szerokości 70 m (po 35 m od osi linii), w obrębie którego zostaną posadowione słupy elektroenergetyczne oraz zawieszone przewody linii. W obszarze pasa technologicznego nie będzie możliwe wznoszenie budynków mieszkalnych, ani sadzenie drzew o określonej wysokości. Przeznaczenie nieruchomości, np. rolnicze, a w szczególności tytuł  własności, nie ulegną zmianie.

Za wynikające z ustanowienia pasa technologicznego ograniczenia w użytkowaniu nieruchomości, Właścicielowi przysługuje wynagrodzenie. Jego wysokość zostanie oszacowana przez rzeczoznawcę majątkowego indywidualnie dla każdej nieruchomości, z uwzględnieniem m.in. jej przeznaczenia, klasy gruntu a także zajętego obszaru.

Budowa linii 400 kV relacji Choczewo-Żarnowiec jest przedsięwzięciem o strategicznym znaczeniu dla bezpieczeństwa energetycznego kraju. Z tego względu została ujęta w ustawie z dnia 24 lipca 2015 r. o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych (tzw. specustawa przesyłowa; t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 273 z późniejszymi zmianami). Oznacza to, że w przypadku braku możliwości ustanowienia służebności przesyłu, wspomniane ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości na rzecz PSE może zostać ustanowione w trybie administracyjnym. W takiej sytuacji odszkodowanie, wynikające z decyzji administracyjnej, zostanie ustalone przez Wojewodę Pomorskiego i wypłacone przez PSE dopiero po zakończeniu inwestycji.

Poniżej rozmowa z Beatą Nasiadka, koordynatorką ds. uzgodnień w PSE:

W gminie Choczewo planowana jest budowa czterech linii elektroenergetycznych. Wychodzić będą ze stacji PSE, która powstaje w Osiekach Lęborskich. Czy o wynagrodzeniu będziecie rozmawiać z właścicielami wszystkich gruntów pod czterema liniami?

Proces budowy linii rozłożony jest na kilka lat. Zaczęliśmy go od prezentacji koncepcji poprowadzenia linii, do których uwagi zgłaszali mieszkańcy w fazie konsultacji. Teraz przebiegi linii są już ustalone, ale nie oznacza to, że wszystkie inwestycje ruszą w tym samym momencie. W pierwszej kolejności budowana będzie linia z Choczewa do Żarnowca (ze stacji powstającej w Osiekach Lęborskich do stacji Żarnowiec, w pobliżu miejscowości Tyłowo, gm. Krokowa). Planujemy, że prace budowlane rozpoczną się tutaj już w 2024 r. Dlatego rozmowy o wynagrodzeniu zaczynamy od właścicieli gruntów pod tą właśnie linią.

Komu i za co dokładnie należy się od PSE wynagrodzenie?

Wynagrodzenie otrzymują właściciele nieruchomości położonych w pasie technologicznym linii, a więc pasie szerokości 2 x 35 m od osi planowanej linii (łącznie pas o szer. 70 m). Dotyczyć to będzie oczywiście właścicieli nieruchomości, nad którymi przechodzić będzie linia, ale także osób, których działki sąsiadują z linią i są położone w odległości do 35 m od osi linii.

A dlaczego pas technologiczny ma akurat po 35 metrów od osi linii?

Ponieważ przyjmuje się z rezerwą, że w tym właśnie pasie zamyka się oddziaływanie akustyczne i elektromagnetyczne linii 400 kV. Oczywiście pod linią właściciele nieruchomości będą mogli, tak jak dziś, uprawiać swoją ziemię. Niemożliwe jest m.in. stawianie w tym pasie budynków mieszkalnych oraz uprawa roślin powyżej 3 m wysokości. W znakomitej większości przypadków nie jest to jednak problem, bo trasa  została wytyczona na terenach rolnych, tak daleko od zabudowań mieszkalnych, jak to możliwe.

Jak w praktyce będą wyglądać rozmowy z właścicielami? Za ile kupicie ziemię?

Nie kupujemy ziemi. Po zawarciu umowy z PSE, nieruchomość pozostaje dalej w rękach dotychczasowych właścicieli. Po podpisaniu umowy z właścicielem, w księdze wieczystej nieruchomości zostanie wpisana tzw. służebność przesyłu dla pasa o szerokości 2×35 m, a wraz z nim nasza linia. Przeznaczenie nieruchomości, a w szczególności tytuł własności, nie ulegną jednak zmianie. Można ją uprawiać, sprzedać, dzierżawić. Ograniczenia w użytkowaniu ziemi przez ich właścicieli zostaną uwzględnione przy sporządzaniu operatów szacunkowych stanowiących podstawę wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu. Właściciel nieruchomości, który zgodzi się zawrzeć z nami umowę w ciągu 30 dni od przedstawienia oferty, może liczyć na bonus w wysokości  20% kwoty wynikającej z operatu szacunkowego. Środki wypłacać będziemy w przeciągu 30 dni od podpisania aktu notarialnego.

A czym jest wspomniana służebność przesyłu?

Służebność przesyłu to rozwiązanie prawne, które określa w jaki sposób PSE będą mogły korzystać z nieruchomości, aby wybudować i eksploatować urządzenia przesyłowe. Odnosi się tylko i wyłącznie do pasa technologicznego, w obrębie którego zostaną posadowione słupy elektroenergetyczne oraz zawieszone przewody linii.

A Ci właściciele, którzy nie zgodzą się i nie podpiszą z Państwem umów? Co z nimi? Czy będziecie Państwo wówczas negocjować stawki?

Decyzja o tym, czy porozumieć się z PSE jest niezależną decyzją każdego właściciela. Natomiast warto pamiętać, że realizujemy inwestycję celu publicznego, która prowadzona jest w oparciu o tzw. ustawę przesyłową. Ewentualny brak zgody właściciela działki nie wstrzymuje budowy tego kluczowego dla bezpieczeństwa energetycznego Polski projektu. Inwestor podejmie działania w celu pozyskania praw do terenu w drodze decyzji administracyjnej wydawanej przez Wojewodę.  Wtedy rekompensaty wypłacane będą dopiero po zakończeniu budowy, a więc nawet za kilka lat. Właściciel nie uzyska również wspomnianego 20% bonusu.

W jakiej formie zawierana będzie umowa?

Umowa końcowa musi mieć formę aktu notarialnego, ponieważ do księgi wieczystej wpisujemy trasę linii oraz ograniczenia dotyczące pasa technologicznego. Najpierw spotykamy się z właścicielami, omawiamy warunki, prezentujemy kwoty wynagrodzenia wynikające z operatów oraz wyjaśniamy wszystkie kwestie, które interesują właścicieli. Spotkanie kończymy notatką – protokołem, a następnie umawiamy się na podpisanie umowy u notariusza. Wszystkie koszty związane z podpisaniem aktu notarialnego ponosi PSE. Natomiast podkreślam raz jeszcze, właściciel nieruchomości nie zmienia się. Pieniądze trafiają do właścicieli w ciągu 30 dni od podpisania umowy.

Kiedy można spodziewać się kontaktu z Waszymi pracownikami?

Rozmowy planujemy rozpocząć po 20 maja. Część właścicieli poznaliśmy już na etapie procesu informacyjno-konsultacyjnego. Do wszystkich wysłaliśmy kilkanaście dni temu pisemne zawiadomienie o rozpoczęciu rozmów. Poinformowana o tym fakcie jest również gmina. Gdyby ktoś chciał dopytać o jakieś szczegóły, działa nasza infolinia telefoniczna 887 778 992, na bieżąco odpowiadamy również na maile. Zachęcamy do kontaktu.

W przypadku pytań ze strony mieszkańców – prosimy o kontakt z osobą odpowiedzialną za komunikację z właścicielami gruntów zlokalizowanych w gminie Choczewo – p. Beatą Nasiadka, tel. 723 448 830, beata.nasiadka@pse.pl

Więcej o inwestycjach PSE na Pomorzu: pomorzedajemoc.pse.pl