Prezes Najwyższej Izby Kontroli Marian Banaś wraz ze współpracownikami z delegatury gdańskiej wzięli udział w spotkaniu z przedstawicielami pomorskich gmin. Podczas spotkania, jakie odbyło się w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Pomorskiego, poza dyskusją na temat funduszu sołeckiego, zaprezentowano wyniki kontroli, które zostały przeprowadzone w 2022 roku w 14 gminach na terenie Pomorza. Objęły one Słupsk, Wicko, Choczewo, Krokowa, Suchy Dąb, Stegna, Stare Pole, Sztum, Sadlinki, Subkowy, Bobowo, Chmielno, Dziemiany i Parchowo. Nieprawidłowości dotyczące funduszu sołeckiego wykryto we wszystkich z nich.
Fundusz sołecki to środki finansowe wyodrębnione w budżecie gminy, które są zagwarantowane dla sołectw na wykonanie przedsięwzięć służących poprawie warunków życia ich mieszkańców… „Ubiegłoroczna kontrola została przeprowadzona w 14 gminach, które wytypowaliśmy z 14 powiatów ziemskich w woj. pomorskim. Dotyczyła ona funkcjonowania funduszu sołeckiego zarówno w aspekcie jego tworzenia, obliczenia i rozdysponowania środków na sołectwa jak i później realizacji zadań i wydanie środków” – mówił PAP doradca ekonomiczny NIK z gdańskiego oddziału Krystian Kułaga.
Prezes NIK Marian Banaś podkreślił, że stworzenie samorządów było największym osiągnięciem transformacji, które miało miejsce w latach 90-tych… „To jest podstawowa komórka życia publicznego, społecznego, gdzie dzieją się te najważniejsze sprawy, gdzie jesteśmy najbliżej ludzi i my wiemy doskonale jakie potrzeby, jakie sprawy są najważniejsze” – mówił. Zaznaczył, że kontrola w gminach jest po to, aby sprawdzić czy środki publiczne są wydawane w sposób jak najbardziej rozsądny i prawidłowy. Podkreślił, że… „są to nasze pieniądze i my mamy, jako obywatele obowiązek wiedzieć na co i w jaki sposób są wydawane pieniądze zgodnie z czterema kryteriami zawartymi w naszej ustawie – czy one są wydawane w sposób legalny, gospodarny, rzetelny i celowy” – mówił. Kontrole zostały przeprowadzone w ubiegłym roku. Doradca NIK wskazując na wykryte nieprawidłowości wskazał m.in. na gm. Choczewo, Suchy Dąb, Słupsk i Sztum.
… „Przykładowo wójt gminy Choczewo w przesłanym sołtysom pismach zawarł zapisy niezgodne z ustawą o funduszu, wskazując – bez podstawy prawnej, na potrzebę uwzględnienia we wnioskach sołectw z funduszu na utrzymanie świetlic wiejskich (domów sołeckich) tj. kosztów zużycia prądu, zakupu opału, zużycia wody i odprowadzenia ścieków…” – wymieniał Kułaga. Wyjaśnił, że „nie ma takiego prawa, bo to ustawa decyduje na co zebranie wiejskie może przeznaczyć środki. Wójt nie ma upoważnienia, żeby to ograniczać”.
W gm. Suchy Dąb stwierdzono natomiast, że niektóre przedsięwzięcia zgłoszone we wnioskach sołectw nie zostały zrealizowane w 2021 roku w wyniku działań wójta. Natomiast w przypadku gminy Sztum, burmistrz bez podstawy prawnej ograniczył zakres przyjętego do realizacji w ramach funduszu jednego z zadań. Wyniki z przeprowadzonych kontroli zostaną opublikowane w lipcu na stronie internetowej Najwyższej Izby Kontroli.
