Jak już informowaliśmy, wczoraj w świetlicy sołeckiej w Słajszewo odbyło się spotkanie przedstawicieli Państwowej Agencji Atomistyki (PAA) i Komisji Dozoru Jądrowego USA z mieszkańcami gminy Choczewo. Pierwsza część spotkania miała charakter informacyjny i dotyczyła zadań realizowanych przez agencję a także procesu wydawania zezwoleń na budowę, rozruch, eksploatację oraz likwidację elektrowni jądrowych. Druga część spotkania poświęcona była natomiast pytaniom i odpowiedziom, które pozwoliły mieszkańcom uzyskać szczegółowe wyjaśnienia dotyczące kwestii bezpieczeństwa i procedur związanych z budową pierwszej polskiej elektrowni jądrowej w lokalizacji „Lubiatowo-Kopalino”. Poniżej, najważniejsze z zagadnień poruszonych przez mieszkańców naszej gminy…
1. Ile reaktorów AP1000 powstało już do tej pory na świecie a ile będzie jeszcze budowanych? [Jak poinformowali przedstawiciele Komisji Dozoru Jądrowego USA na świecie istnieje 6 reaktorów AP1000: 2 w USA i 4 w Chinach. Budowa 2 kolejnych w USA została wstrzymana z powodu perturbacji do kontrahentami, natomiast Chiny planują jeszcze wybudować kilka kolejnych reaktorów tego rodzaju. Koszt budowy jednego reaktora w USA to ok. 15 mld dolarów]
2. Wiele pytań dotyczyło szeroko pojętego bezpieczeństwa mieszkańców, scenariuszy potencjalnych incydentów radiacyjnych i awarii a także stref ochronnych wokół przyszłej elektrowni jądrowej? [Eksperci PAA potwierdzili, że wokół przyszłej elektrowni jądrowej będą niewątpliwie istniały tzw. strefy planowania awaryjnego – jak na załączonej grafice. Co jednak najważniejsze, o ich zakresie i dystansach będzie można dowiedzieć się dopiero po złożonym przez „Polskie Elektrownie Jądrowe” (PEJ) wniosku o wydanie zezwolenia na budowę elektrowni jądrowej, wraz z którym będą m.in. złożone: wstępny raport bezpieczeństwa, raport lokalizacyjny, opis zintegrowanego systemu zarządzania, program badań i monitoringu środowiska w obszarze lokalizacji obiektu jądrowego na etapie jego budowy, program testów przedeksploatacyjnych i program likwidacji obiektu jądrowego. Dopiero później, w oparciu o przeprowadzone analizy i badania PAA będzie w stanie wyliczyć zakres stref i dystanse planowania awaryjnego. Z harmonogramu budowy pierwszej polskiej elektrowni jądrowej wynika, że wniosek o pozwolenie na budowę może zostać złożony w 2026 roku, po zakończeniu prac przygotowawczych i uzyskaniu wszystkich wymaganych zgód administracyjnych. Wraz z kolejnym wnioskiem o wydanie zezwolenia na rozruch elektrowni jądrowej, PEJ będzie musiało przedłożyć m.in. pośredni raport bezpieczeństwa, program rozruchu obiektu jądrowego, program monitoringu radiacyjnego środowiska i uchwałę sejmiku województwa pomorskiego o utworzeniu obszaru ograniczonego użytkowania. PAA „dmucha na zimne” i przy określaniu przyszłych parametrów i norm funkcjonowania elektrowni jądrowej i wykorzystywanego paliwa jądrowego będzie niewątpliwie stosował duży margines bezpieczeństwa. Co prawda nie ma wpływu na to, gdzie i od kogo będzie w przyszłości takie paliwo kupowanie, tym niemniej zawsze może skontrolować, czy jest ono zgodne z normami określonymi w przyszłej decyzji PAA. Agencja nie certyfikuje tez miejsca zakupu takiego paliwa, jednakże będzie mogło sprawdzić, czy spełnia ono standardy (wymagania) bezpieczeństwa. Agencja ma także obowiązek sprawdzić wszelką złożoną przez PEJ dokumentację, głównie pod kątem spełnienia wymogów bezpieczeństwa radiacyjnego. Gdy nie są one spełnione, Prezes PAA nie może wydać zgody/decyzji na budowę, rozruch lub eksploatację obiektu jądrowego. Agencja musi też dopilnować wszystkich możliwych scenariuszy potencjalnych zagrożeń radiacyjnych i rodzajów awarii]
3. Czy będzie prowadzony monitoring środowiska i potencjalnego promieniowania wokół przyszłej elektrowni jądrowej? [Monitoring radiacyjny w Polsce prowadzony jest 24h/dobę i 7 dni w tygodniu. Obecnie działa 58 stacji pomiarowych zarządzanych przez PAA. Do 2023 roku, a więc do czasu uruchomienia elektrowni jądrowej na Pomorzu ma być tych stacji, co najmniej 145. Pierwsze stacji pomiarowe w gminie Choczewo mają powstać w 2027 roku].
4. Mieszkańcy oczekują rzetelnych informacji na temat wszystkich pozytywnych i negatywnych aspektów budowy elektrowni jądrowej, tym bardziej, że w gminie są zarówno zwolennicy, jak i przeciwnicy energii atomowej. Jak dotychczas mówi się tylko o samych zaletach atomu, podczas gdy milczy się, kiedy padają pytania o tzw. „minusy”? [Eksperci PAA stwierdzili, że nie uciekają od trudnych tematów i już wczoraj zadeklarowali możliwość organizacji kolejnych spotkań z mieszkańcami, np. o strefach planowania awaryjnego]
5. Kto ma obwiązek informowania PAA o ewentualnych awariach i incydentach radiacyjnych? [Obowiązek taki spoczywa na inwestorze, czyli na PEJ. PAA na bieżąco monitoruje wszelkiego rodzaju awarie i incydenty radiacyjne na całym świecie, na bazie których brane są pod uwagę wszelkie możliwe scenariusze potencjalnych „zagrożeń”. Brane są też pod uwagę takie tematy, jak np. fale tsunami, które w rejonie basenu Morza Bałtyckiego nie występują czy też ewentualne wstrząsy tektoniczne, np.z uwagi na położenie Polski na styku płyt tektonicznych. Jak jednak wspomniano, występowanie tego typu zagrożeń jest znikome, gdyż nasz kraj charakteryzuje się dużą stabilnością tektoniczną i sejsmiczną. Jak też wspomniano, Polska jako członek Unii Europejskiej musi przestrzegać wszelkiego rodzaju przepisów i dyrektyw, dotyczących m.in. zagrożeń radiacyjnych]
6. Jak długo trwa rozruch elektrowni jądrowej i czy mogą wówczas wystąpić jakieś incydenty i awarie? [Eksperci PAA potwierdzili, że mogą zdarzać się różnego rodzaju odchylenia od norm i parametrów, wynikające np. z wibracji w rurociągach. Rozruch taki może potrwać nawet kilka tygodni, ale najpierw odbywa się bez „paliwa jądrowego” a następnie z „paliwem”]
7. Jak będzie wyglądało informowanie mieszkańców o potencjalnych incydentach i zagrożeniach radiacyjnych? [Jak dało się usłyszeć, informacja taka będzie musiała być przekazana „niezwłocznie” przez środki przekazu (radio, telewizja, internet) a także przez systemy nagłaśniające, jakie mają być w przyszłości zainstalowane w poszczególnych miejscowościach gminy Choczewo, w tym także na plażach. Zostaną też wyznaczone punkty dystrybucji preparatów ochronnych np. jodu]
8. Czy odpady promieniotwórcze będą składowane na terenie przyszłej elektrowni jądrowej na Pomorzu i jak długo? [Eksperci PAA zasygnalizowali, że odpady promieniotwórcze (wypalone paliwo) nie będą składowane na terenie przyszłej elektrowni jądrowej, a jedynie „tymczasowo” przechowywane (magazynowane). Magazynowanie wypalonego paliwa może potrwać od 10 do nawet 40 lat, a następnie będzie ono przetransportowane do tzw. składowiska „głębokiego”, jakie niewątpliwie w Polsce musi powstać. Potwierdzili też, że są już w Polsce gminy, które wyraziły chęć budowy na swoim terenie takich składowisk, jednakże, póki co nie zostały one jeszcze ujawnione]
9. Czy Prezes PAA nadzoruje w jakikolwiek sposób działalność PEJ? [nie, nie nadzoruje w tej chwili takiej działalności, natomiast w przyszłości będzie niewątpliwie kontrolować realizację zapisów z potencjalnych decyzji Prezesa PAA]
