Na Pomorzu powstanie 8 nowych stacji wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych. W tej chwili jest tylko 1 – w Gdyni. Podpisanie listu intencyjnego między Pomorskim Urzędem Wojewódzkim a Państwową Agencją Atomistyki to kolejny ważny element związany z budową elektrowni atomowej. Jak mówi Andrzej Głowacki, prezes Państwowej Agencji Atomistyki, teraz pora na znalezienie lokalizacji dla stacji… „Te stacje muszą mieć odpowiednią lokalizację, nie mogą być zbyt blisko terenów zalesionych. Tego dotyczy współpraca z wojewodą, która ma nam pomóc zidentyfikować te lokalizacje…” – wyjaśnia.

Podpisany przez Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki Andrzeja Głowackiego i Wojewodę Pomorską Beatę Rutkiewicz list intencyjny, określa podstawowe zasady współpracy w zakresie prowadzonego przez PAA monitoringu radiacyjnego Polski.

– Doceniamy przychylność pani Wojewody dla naszych działań w zakresie wzmocnienia bezpieczeństwa jądrowego  – podkreślał Andrzej Głowacki, Prezes PAA. – Państwowa Agencja Atomistyki prowadzi monitoring radiacyjny kraju, instalujemy w całej Polsce stacje wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych. Sukcesywnie będziemy zwiększać ich liczbę w całym kraju, także na terenie województwa pomorskiego – dodał Prezes Głowacki.

– Współpraca między instytucjami jest kluczowa dla wspólnego bezpieczeństwa. Te stacje są niezwykle istotne, umożliwiają bieżące monitorowanie sytuacji radiacyjnej i dają szanse na sprawną reakcję w sytuacjach kryzysowych – powiedziała Beata Rutkiewicz, Wojewoda Pomorska.

Obecnie w Polsce działa 57 stacji wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych (w skrócie PMS – ang. Permanent Monitoring Station). W ostatnich latach najwięcej takich urządzeń instalowano wzdłuż wschodniej granicy kraju. PAA będzie regularnie zwiększała liczbę tych aparatur w całej Polsce.

Państwowa Agencja Atomistyki jest instytucją dozoru jądrowego, która od ponad 40 lat działa dla bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej. PAA sprawuje nadzór nad krajowymi obiektami jądrowymi (m.in. reaktor badawczy MARIA), ale też nad instytucjami, które wykorzystują promieniowanie jonizujące w medycynie, przemyśle, badaniach czy nauce. Liczba takich podmiotów sukcesywnie wzrasta – obecnie w Polsce jest ich ponad 5000.

Agencja będzie także nadzorować budowę oraz działalność planowanych w Polsce elektrowni jądrowych. PAA ma sprawować kontrolę już na wczesnym etapie planowania tej inwestycji – Prezes Państwowej Agencji Atomistyki odpowiada za wydanie szeregu zezwoleń, które decydują o działalności elektrowni. To przede wszystkim zezwolenie na budowę, ale też m.in. zezwolenie na rozruch i eksploatację tego obiektu. Inspektorzy dozoru jądrowego PAA będą kontrolować także proces budowy oraz później samej eksploatacji elektrowni. Zadaniem inspektorów PAA jest sprawdzenie, czy wszystkie działania podejmowane w związku z elektrownią jądrową, przeprowadzane są zgodnie z wymogami bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej.

Jak wynika z Programu polskiej energetyki jądrowej, do 2033 r. w Polsce sieć monitoringu radiacyjnego liczyć powinna minimum 145 stacji PMS, które będą rozlokowane w całym kraju. Od kilku lat Państwowa Agencja Atomistyki stale rozwija system monitoringu radiacyjnego. Instalowane są nowe stacje, a wysłużone ustępują miejsca nowszym i nowoczesnym aparaturom.

Choć sama stacja nie jest urządzeniem o dużych gabarytach, to wybór lokalizacji, na której może zostać zainstalowana, wymaga szeregu analiz z zakresu m.in. ukształtowania i zabudowania terenu, zalesienia, odległości od innych stacji wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych.

Cały system polskiego monitoringu radiacyjnego tworzą nie tylko stacje PMS należące do PAA, ale też stacje ASS-500 zarządzane przez Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, a także stacje pomiarowe Ministerstwa Obrony Narodowej oraz Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowego Instytutu Badawczego. Dane z tych urządzeń przesyłane są regularnie do PAA, a wyniki udostępniane każdemu zainteresowanemu na stronie Agencji: https://monitoring.paa.gov.pl/maps-portal/

Stacje na bieżąco mierzą ilość substancji promieniotwórczych w otaczającym je powietrzu. Zagęszczenie sieci monitoringu radiacyjnego wzmocni możliwości analityczne Państwowej Agencji Atomistyki – umożliwi wcześniejsze wykrywanie potencjalnych zdarzeń radiacyjnych oraz dokładniejsze prognozowanie ich rozwoju.

Źródło informacji i zdjęcia: Pomorski Urząd Wojewódzki w Gdańsku, Wojewoda Pomorska (FB)